بار زنده در ساختمان چیست ؟

بار زنده در ساختمان چیست ؟

بار زنده در ساختمان , به بار موقت و متغییری گفته می شود که از لحاظ مقدار و محل وارد شده وضعیت مشخصی نداشته و در طول عمر ساخت به سازه وارد می شود مانند انسان , مبلمان , لوازم خانگی , اتومبیل و دیگر وسایل نقلیه بار زنده را می توان کم یا زیاد کرد و نیز محل اثر آن را تغییر داد , میزان این بار توسط مهندسین محاسبه می شود و مقدار آن باید توسط مطالعات آماری آیین نامه بیان شود .

در تفاوت بار زنده و مرده باید گفت بارهای مرده بارهای دائمی بوده و ناشی از وزن خود سازه یا دیگر اتصالات دائمی است به عنوان مثال , دیوار خشک , وزن خرپا یا روکش سقف بارهای زنده نیز همانظظور که عنوان شد موقت و متغیر هستند .

انواع بارهای زنده ساختمان

بار زنده بام :

بار زنده بام از لحاظ کاربری , بام و پوشش آن انواع مختلفی دارد , از نظر کاربری برای برگزاری مهمانی , ساخت استخر و.. کاربرد داشته , همچنین از نظر نوع ساخت , تخت , شیبدار یا قوسی هستند  وپوشش بام نیز از جمله عوامل تعیین کننده کاربری است , در صورتی که پوشش بام سبک باشد با دلیل کاربری نگرفتن نیازی به محاسبه بار زنده نیست .

بار زنده پارتیشن دیوار داخلی :

این نوع بار از نظر مقدار ثابت بوده و در گذر زمان محل آن جا به جا می شود .

بار زنده ضربه ای :

 بخش هایی از ساختمان که ماشین روی آن تردد می کنند , بخش های که خطر وسایل نقلیه وجود دارد , قسمت های تحمل کننده نیروی ناشی از جرثقیل , بخش های تحت تأثیر گرفته بار آسانسور , عناصر خمشی که سربار آنها به شکل ناگهان یا سقوط و ضربه اثر می کند و قسمت هایی که وزن ماشین با اجزای متحرک دورانی را تحمل می کنند , از جمله مواردی است که منجر به وارد شدن بار زنده ضربه ای به ساختمان می شود .

بارهای زنده غیر قبل پیش بینی بوده و تغییر در آنها وجود دارد بر همین اساس به دو گروه تقسیم می شوند.

بار زنده استاتیکی

بارهای که قابل حرکت هستند مانند وزن انسان , اثاثیه منزل , وسایل اداری و.. این نوع انرژی جنبشی قابل توجهی در سازه ایجاد نمی کنند .

بارزنده دینامیکی :

این نوع انرژی جنبشی قابل توجهی در سازه ایجاد می کنند مانند بار جرثقیل , بار آسانسور و یا حتی ورزشکارانی که در سالن می دوند .

چگونه بار زنده ساختمان را کاهش دهیم ؟

از جمله مؤلفه هایی که معماران توجه زیادی به آن دارند نحوه کاهش بار زنده در ساختمان است , همان گونه که در ابتدا کردیم  بار زنده میزان وزنی است که به صورت موقت و متغیر به ساختمان وارد می شود , این بار را تعداد ساکنین و وسایلی که در خانه وجود دارد تشکیل می دهد افزایش این بار در دراز مدت موجب فرسودگی و کاهش عمر ساختمان می شود , بنابر توصیه معماران برای کاهش این بار در حد امکان وسایل سبک تری استفاده شودع همچنین برای کاهش بارهای زنده باید به نکاتی توجه کرد از جمله :

• بارهای زنده بیش از 5 کیلو نیوتون بر متر مربع را نمی توان کاهش داد .
• بارهای زنده محل هایی که مستعد ازدحام جمعیت هستند را نباید کاهش داد .
• نمی توان این بار را در محل تردد و پارک خودروها کاهش داد .

نحوه محاسبه بار زنده ساختمان

بار زنده در ساختمان انواع مختلفی دارد و پیش بینی دقیق مقدار این بار در هر ساختمان با توجه به ماهیت تصادفی و متغیر بار زنده کاری ناممکن است , تعیین مقدار بار زنده توسط یک مهندس امکان پذیر نبوده و بر اساس آیین نامه ها و اطلاعات آماری مشخص می شود تخمین بار ساختمان تنها بر اساس تجزیه و تحلیل سربار زنده ساختمان های موجود بر اساس مشاهدات آماری و درصد ریسک قابل قبول میسر است , آیین نامه های بارگذاری مبتنی بر تحلیل های آماری درصد ریسک معمولا 2 درصد یک بار گسترده یکنواخت را برای تخمین بار زنده فضاهای مختلف ساختمان ها ارائه می دهد .

در مبحث ششم و فصل پنجم که به بار زنده ساختمان مربوط است برای کاربران به منظور آگاهی بیشتر برای بار زنده ساختمان جداول پیشنهادی  ارائه شده است .